Vị thần của tri thức và thư pháp - học giả người Nhật nổi tiếng Sugawara no Michizane

Sugawara no Michizane ( 菅原 道真/菅原 道眞 , Ngày 1 tháng 8 năm 845 - 26 tháng 3 năm 903), còn được gọi là Kan Shōjō ( 菅丞相 ) hoặc Kanke ( 菅家 ), là một học giả, nhà thơ, và chính trị gia của thời kỳ Heian của Nhật Bản. Ông được coi là một nhà thơ xuất sắc, đặc biệt là trong thơ Kanshi, và ngày nay được tôn sùng trong Thần đạo là vị thần học tập, Tenman-Tenjin ( 天満天神 , thường được rút ngắn thành Tenjin. Ông sinh ra trong một gia đình học giả,  mang danh hiệu cha truyền con nối là Ason (朝臣) có trước Hệ thống Ritsuryo  và xếp hạng các thành viên của Triều đình, ông nội ông là người dạy lịch sử cho các quan chức tương lai trong triều đình. Cha của ông cũng là một người dạy học, ôn thi cho những người chuẩn bị thi vào trường quốc gia hay những người có mong muốn làm quan. Ông được cha ông dạy học và đào tạo ngay tại nhà, sau đó ông đã vượt qua kỳ thi đầu vào học viện quốc gia, được xem như là kỳ thi Đại học như thời bây giờ. Ông được học tập những kiến thức để phục vụ trong triều đình sau này.

Sau khi tốt nghiệp ông đã phục vụ trong triều đình với tư cách là một học giả cao cấp trong thời bây giờ. Một thời gian sau ông phục vụ trong bộ quân sự với thời gian ngắn trước khi chuyển sang công việc mà ông ao ước trong dân bộ tỉnh.

Về sau ông được phục vụ và soạn thảo những sắc lệnh cho tòa án. Trong suốt thời gian phục vụ trong triều đình ông đã nghiên cứu và viết nên những bài thơ kenshin. Dù công việc bận rộn nhưng ông vẫn tiếp tục sự nghiệp thơ văn của mình một cách mãnh liệt.

.

Thời gian sau khi có nhiều biến cố trong triều đình xảy ra, ông bị giáng cấp và bị lưu đày đến tận Dazaifu ở tỉnh Fukuoka xa xôi. Trong thời gian bị lưu đày ông Michizane không tìm được cách nào để khôi phục lại thanh danh, rồi ra đi trong tuyệt vọng. Tuy nhiên, sau cái chết của ông trong cảnh lưu vong hàng loạt các thiên tai, dịch bệnh xuất hiện. Hạn hán kéo dài trong nhiều ngày, kế đó là những trận mưa lũ liên tiếp. Những con sấm chớp, sét liên tục đánh vào sảnh lớn của triều đình.

 Nhận thấy sự nổi giận của thiên nhiên cũng như khi các con của Hoàng đế liên tiếp qua đời. Triều đình quyết định xây đền thờ Thần đạo dành riêng cho Sugawara tên là Kitano Tenman-gu ở Kyoto. Triều đình cũng quyết định khôi phục chức tước của ông và xóa tên ông khỏi danh sách bị lưu đày. Tuy nhiên ở thời hiện đại, người ta cho rằng Michizane là một người vô cùng thông minh, nên gọi ông là Tenjin, tôn thờ ông như một vị thần học vấn. 

Ông viết nhiều những bài thơ về sự hy sinh, mất mát trong cuộc đời. Những cuộc chiến tranh, bệnh dịch, sự lìa xa, đưa tiễn những người thân là một đề tài được ông nói nhiều trong những bài thơ của mình sáng tác. Ông còn sáng tác thơ nói lên thân phận của những người thấp kém trong xã hội, những người nghèo khó có thân phận bi thương, những cuộc đời bi ai.Ngoài ra ông cũng thường làm thơ về những cảnh vật thiên nhiên, những nét đẹp trong thiên nhiên được thể hiện qua từng bài thơ.  Sugawara no Michizane có một phong cách làm thơ bằng cách sử dụng thể thơ kanshi cao cấp để nói lên những vấn đề trong cuộc sống, những mặt trái của sự phồn hoa, phồn thịnh trong xã hội thời bấy giờ và những đối lập về giai cấp trong xã hội.

Những tác nổi bật của Sugawara no Michizane:

. Tập thơ kanke koshu và kokin wakashu là một trong những tập thơ nổi tiếng của ông. Sau khi ông qua đời những tập thơ này được tìm thấy và được lưu giữ lại. Những bài thơ này mang đến những nỗi lòng và tâm sự của ông về một cuộc đời đầy u buồn những ngày tháng buồn tủi khi bị lưu đày.

. Shui wakashu là một tập thơ nổi tiếng khác của ông được tìm thấy bút tích còn sót lại của ông. Bài thơ này được ông sáng tác khi chuẩn bị rời quê hương để đến ngôi đền Dazaifu. Trong bài thơ này ông viết về cây mận, một vật mà ông không còn được ngắm nhìn nữa trong thời gian sau.